Saame 1-10

Ko e Saame 1-10

Ko e liliu-lea fai 'e Jione Havea Oku oatu heni e liliu-lea o ha ngaahi konga o e Fuakava Motua mei he muaki-lea o e Tohi Tapu, a ia e oatu fakakongokonga i he taimi faingamälie. Ko e ngäue faingataa eni he oku ikai ko e liliu-lea pë ka ko e ohi-uhinga foki. Oku lamalama taimi hono fakahoko, pea fai tauatäina mei he liliu-Tohitapu oku kautaha ai a e Kösilio Fakafonua o e Ngaahi Siasi o Tonga mo e Kautaha Lau-Tohitapu o e Pasifiki. Oku mahuinga ke fakailongai a e ätakai o e ngäue ni, he oku ikai pulei e ha feohianga lotu pe fakakouna e ha monüia faka-e-koloa, ka ko eku fie fekuki pë mo e fuufuunga lea o e Tohitapu. Oku i ai e ngaahi uhinga fakaekita ki hono ahiahi e ngäue ni, kae feunga pë mua eni ki he taimi lolotonga ni: Ko e manako pë ki he Fuakava Motua. Taumaiä e i ai ha liliu-lea te ne lava ke puke kotoa a e muaki-lea, pe ataatä mei he ngaahi ausia mo e hoholi a ia oku fai a e liliu-lea!    Oua naa itengia oka tuai e hoko atu, he ko e vavaku ni oku hangë pë ha "mapu-mei he ngalu." Oku ongona a e leo, ka oku kei lofia hono fötunga. Oku fai fakataha a e liliu-lea mo hono fatu e fakamatala o e ngaahi tohi oku liliu, ka oku mua atu e fakalea kae toki mui atu a e fakauhinga.    Ka oku i ai ha fakalelei mo ha fakatonutonu mai, ha fakatalanoa pe tokoni ki he liliu-lea mo e fakauhinga, pea lafo mai mua (j.havea). Oku a kitautolu a e fakauhinga, ka oku kei hiliö a e motuai-uhinga mo e füfünaki o e muaki-lea.    Ko e uluaki fötunga o e ngaahi saame oku oatu heni oku ou feinga ke fakalalata mai e muaki-lea. Ko e fötunga hono ua, a ë e oatu fakataha mo e fakauhinga, e toki ohi ai a e fakalea ki he tötöonga taanga faka-Tonga. Ko ia ko e ngäue ni oku teeki kakato, pea e i ai ha ngaahi fakalelei e muimui atu.    Oku hounga ki he feinga ni a e faingamälie kuo foaki e he kau poupou o e http://www.nomoa.com/tongatapu.net.to/ ke fai a e fetaulaki i he paenga ni. ## Saame 1

1 Fiefia ä ka ko ia oku ikai
fou he fakahinohino a e kau faikovi
pe momou i he töonga a e kau angahala,
pe nofo he hekaanga o haa manuki;
2 Ka ko e fakahinohino a Atonai hono manako,
Ko e fakahinohino ia oku ne lau-lotoa he aho mo e pö.
3 Oku ne hangë ha akau ne tö he ngaahi vee mangai vai,
A ë oku laku fua i hono toukai,
A ë oku ikai mae hono lau ha taimi,
Ko ia kotoa oku ne fai oku ola lelei.
4 Oku ikai pehë a e kau faikovi:
Oku nau hangë ha kafukafu puhekina e he matangi.
5 Ko ia e ikai matuuaki e he faikovi a e fakamaau,
Pe ko haa angahala, i he haofanga o e kau faitotonu.
6 He oku ilo e Atonai e fouanga o haa faitotonu,
Ka ko e fouanga o e kau faikovi e tä-pelu.

Saame 2

1 Koehä kuo fono-tau ai e ngaahi puleanga
pea lamasi-muna ai e ngaahi kakai?
2 Ko e ngaahi tui o mämani oku nau fakamau hifo
ko e kau taki oku nau fepoupouaki
Ke puleakii a ATONAI mo ene pani.
3 Tau veteki ena ngaahi hai anaua,
pea fakapuna meiate kitautolu ena ngaahi kafa.
4 Ne kata hifo a ia oku nofo i langi
Manukia kinautolu e he Eiki.
5 Te ne lea kiate kinautolu i heene houhau
Pea i heene tuputämaki te ne ai ke nau ilifia:
6 "Ka kuo u fakanofo eku tui
I Saione, ko eku mounga tapu!"
7 Kau aau a e fekau a ATONAI
He ene lea kiate au, "Ko hoku foha koe
Ko e aho ni kuo u fäelei koe."
8 Kole meiate au pea u atu ha puleanga moo tofia
Pea ke inasiaki e ngataanga o mämani.
9 Te ke hau kinautolu aki ha sepita uokamea
Pea e hangë ha ipu umea a enau maföfoa.
10 E kau tui, ke mou faka-poto ä
Ke mou tokanga, sii kau fakamaau o mämani
11 Tauhi e Eiki i he manavahe
Pea mavava i he tetetete.
12 Uma ki he alo
telia naa ne ita pea auha homou founga
he ko ene ita oku vave ene tafunaki.
Monüia a kinautolu kotoa oku hüfanga kiate ia.

Saame 3

[Ko e Saame o Tevita heene hola mei a Apisalome ko hono foha]

1 ATONAI, hono ikai tokolahi hoku ngaahi fili!
Ko e tokolahi oku tuu mai kiate au!
2 Ko e tokolahi oku leaaki kiate au,
E ikai hano tokoni haoanga mei a Elohimi  Sela
3 Ka ko koe ATONAI ko e paleanga oku aofi au
Ko hoku langilangi, a ia oku ne puke hake hoku ulu.
4 Ko hoku leo oku ou tangiaki kia ATONAI
Pea ne tali mai kiate au mei hono mounga tapu  Sela
5 Naa ku tokoto hifo pea u mohe
Naa ku toe ofo he ko ATONAI oku ne fakatolonga au.
6 Oku ikai te u manavahë ki ha manoi kakai
e haofia mai takatakai.
7 Tuu hake ATONAI, haofaki kita e hoku Otua
He kuo ke silafa hoku fili kotoa i honau kouahe
Ko e nifo o e angahalaia kuo ke laiki pë.
8 Oku a ATONAI ke haofaki,
Hoo tapuaki, ke moo ho kakai!  Sela

  ## Saame 4 [Ki he Taki; mo e ngaahi mealea. Ko e Saame o Tevita.]

1 O kau ka ui atu, tali mai,
Otua o eku totonu.
Naa ke tukuange au mei he fihi
Afeitaulalo o fanongoa eku lotu.
2 Haa matäpule, ko futufutunga hono manukia hoku langilangi?
Te mou ofa ki he muna,
Pea unga he käkä?
3 Ke iloa kuo vahei e ATONAI a e ofeina moona;
Oku fanongoa e ATONAI o kau ka tangi kiate ia.
4 Ke mou tetetete kae ouae faihala ai;
Fakalaulauloto i homou mohenga, oua e ngaue  Sela
5 Fai ani feilaulau i he totonu
Pea faaki hoomou falala kia ATONAI.
6 Ko e tokolahi oku nau pehë,
"Oi ke mau sio mai i ha lelei"
Hiki hake e maama ho fofonga, ATONAI e!  Sela
7 Kuo ke omi fiefia ki hoku loto
O hulu he taimi oku tuuna ai e toukai mo e uaine.
8 Te u tokoto hifo pea u mohe i he fiemälie
He ko koe pë tokotaha ATONAI oku ke tuku keu taka i he nonga.

Saame 5

[Ki he Taki; Faiaki e ngaahi mimiha; Saame o Tevita.]

1 Tuku telinga ki heeku ngaahi lea ATONAI ë
Tokanga ki heeku toe.
2 Fanongo ki he leo o eku tautapa
e hoku tui mo hoku Otua,
he ko Koe oku ou lotu ki ai.
3 ATONAI, fanongo ki hoku leo i he pongipongi
I he pongipongi, oku ou toe mo tatali atu.
4 He oku ikai ko ha otua koe oku polepole he käkä;
E ikai faa aunofo ha kovi ki he Afiona.
5 E ikai matuu a e kau fiehä i ho ao;
Oku ke fehia ki he kau faihala.
6 Oku ke fakaauha a kinautolu oku lea loi
Ko e tangata-totoia mo tohoaki-käkä oku fakalilia ai a ATONAI.
7 Ka ko au, tuunga i he hulu hoo aloofa, te u hü ki ho fale;
Te u hü i he manavahe ki ho temipale tapu.
8 ATONAI taki au i hoo totonu telia kinautolu oku tokamalumu;
Fakatotonu ho fouanga i hoku ao.
9 He oku ikai ha falala i honau ngutu;
Ko honau loto [oku fonu] ko e vanu;
Ko honau monga ko e fonualoto fakamanga;
Ko honau elelo ko e tohoaki-mala.
10 E Otua, tuku ke nau fua enau hia;
Tuku ke nau hinga i heenau ngaahi fakakaukau
Siaki kinautolu i he lahi enau faihala,
He kuo nau angatuu ki he Afiona.
11 Ka ke mavava a haa hüfanga atu kiate koe
Ke nau mou hihiki fiefia i hoo fakafale kinautolu
Pea ke viki iate Koe a e kau ofa ki ho huafa.
12 He oku ke tapuakii a e faitotonu ATONAI ë
Hangë hano fakaü, oku ke käpui ia aki e lelei.

Saame 6

[Ki he Taki. Faiaki e helefilo o fakatonu ki he Seminite; Saame o Tevita]

1 ATONAI, oua te ke valoki au i ho ita
Oua te ke tautea au i ho houhau na.
2 Fakatotoka ATONAI he oku ou vaivai
Fakamoui ATONAI he oku ngatötö hoku ngaahi hui.
3 Ko eku moui oku takatakatuu pë
Ka ko Koe ATONAI, e, ko afë ë?
4 Tafoki ATONAI o hamusi eku moui
Fakamoui kita tuunga i hoo aloofa.
5 Talaehai oku i ai ha manatu atu mei he mate
Ko hai e faa vikii Koe mei Hetesi?
6 Oku ou ongosia he tautoe
Oku täfea hoku mohenga he pö kotoa
Oku ngaunu hoku tautuanga i hoku loimata.
7 Oku auhia hoku foimata heeku lotomamahi
Oku fakakuikui tuunga i hoku kau fakatanga.
8 Mamao meiate au a e kau ngäue o e kovi
He kuo ongona e ATONAI a e leo o eku tangi.
9 Oku ongona e ATONAI a eku kole
Oku tali e ATONAI a eku lotu.
10 E fakamaai pea fuu paausii a hoku fili kotoa
Te nau tafoki, ka kuo nau fakamä, i ha lau mömeniti.

Saame 7

[Ko e laulau o Tevita naa ne hivaaki kia ATONAI kau kia Kusa ko e Penisimani]

1 ATONAI ë ko hoku Otua, ko Koe oku ou hufanga ki ai
Haofaki au mei hoku kau tuli kotoa pea hamusi kita.
2 Telia naa ne halu faka-laione eku moui
Pea toho kita ki hë kae ikai hato haoanga.
3 ATONAI ë ko hoku Otua,ka kuo u fai e mea ni
Ka kuo pani fehälaaki hoku nima ni
4 Ka kuo u tufa mala ki hoku takanga
Ka kuo u vete tae ha uhinga hoku mamahianga.
5 Pea tuku ki hoku fili ke ne lamasi pea lakasi kita
Tuku ke ne malaki eku moui ki he kelekele
Pea ke ne fakamohe hoku ngeia i he efu.   Sela
6 Tuu hake ATONAI i hoo houhau
Mälanga hake ki he fielahi a hoku mamahianga
Fafangu mai a e tuutuuni kuo ke fekaui mooku
7 Tuku e haofanga o e ngaahi kakai ke fakataha kiate koe
Ka i he maolunga, ke ke mavahe hake Koe.*
8 Oku fakamaau e ATONAI a e ngaahi kakai
Sivi au ATONAI o fakatatau ki he totonu mo e haohaoa ooku.
9 Fakangata ä a e vanu a e kau faikovi
Ka ke fokotuu mau a e faitotonu
Ko ia oku sivi e atamai mo e loto, ko e Otua o e totonu ia.
10 Ko hoku fakaü oku i he Otua
A ia oku fakahaofi a e loto-totonua.
11 Ko e Otua ko e fakamaau o e totonu
Pea oku houhau a e Otua i he aho kotoa.
12 Oka ikai haa ne liliu, ka ne fakaalo ene heletä
Kuo ne fusi ene kaufana pea fakaafo,
13 Kuo ne teuteu kiate ia ha meatau fakamate
Pea ne ngaohi ene ngaahi ngahau ke vela.**
14 Uoke! Oku ke fofoai a e {pe: feitama ko e} kovi, toloaki a e pauu
pea fanaui a e loi-käkä.
15 Kuo ne keli ha luo pea fakaloloto hifo
Pea ne tö i he tauhele naa ne ngaohi.
16 E foki ki hono tumuaki oona ene pauu,
E hifo ki hono ngeesiulu a ene taefakalao.
17 Ke u fakafetai kia ATONAI tuunga heene faitotonu
Kau hiva fakalangilangi ki he huafa o ATONAI Taupotu.

Saame 8

[Ki he Taki. Fakatatau ki he Kititi. Ko e Saame o Tevita]

1 ATONAI ë ko homau eiki
Hono ikai fakangeingei ho huafa i he fonua kotoa!
Kuo ke fokotuu ho langilangi ki he ngaahi langi*
2 Mei he ngutu o e valevale mo e kei huhu.
Kuo ke tuunga ha ü koeuhi ko e kau fakatanga
Ke fakalongo e fili mo haa fai sauni.
3 I heeku vakai ki he ngaahi langi,
A e ngäue ho louhiinima,
A e mähina mo e ngaahi fetuu kuo ke fokotuu,
4 Koehä ai e tangata ke ke tokangaekina?
A e hakoi efu, ke ke tauhia?
5 Ka kuo ke ngaohi ia o toe sii pea ne otua,
Pea te ke fakakalauniaki ia a e langilangi mo e fakaapaapaia.
6 Te ke tuku ke ne pule ki he ngäue ho nima
He kuo ke tuku e mea kotoa ki hono lalo vae.
7 A e sipi mo e pulu kotoa,
Naa mo e faahinga fekai o e vao na,
8 A e manupuna o e atä mo e ika o e tahi
Ha mea pë oku fou he ngaahi hala o ngätai.
9 ATONAI ë ko homau eiki
Hono ikai fakangeingei ho huafa i he fonua kotoa!

[Ko e Saame 9 mo e 10 ‘oku na tu’u hoko pë ‘o matamata ko e fo’i ta’anga pë ’e taha. ‘Oku anga pehë hono fokotu’u atu heni.]

Saame 9

[Ki he Taki; i he mate a e foha; Saame o Tevita]

1 Te u fakamälö kia ATONAI aki hoku loto kotoa
Te u aau hoo ngaahi ngäue fakaofo kotoa.
2 Te u fiefia mo hakailangitau i he Afiona
O hivai ha langilangi ki ho huafa, sii Elioni.
3 I he holomui a hoku ngaahi fili
Naa nau humu o auha mei ho afio.
4 He oku ke tauhi eku totonu mo eku tonuhia
Pea ke afio he taloni e Fakamaau o e totonu.
5 Kuo ke valokii e ngaahi puleanga, fakaauha e faihala
Kuo ke tamatei honau hingoa o tae ngata pea fai atu.
6 Ko e fili kuo pulia, ko e fale-holo mau aipë
Kuo ke taaki honau ngaahi kolo;
Pea veteki a e manatu kiate kinautolu.
7 Ka ko ATONAI oku tae ngata ene afio.
Kuo ne fokotuu hono taloni o teu ki he fakamäu.
8 Oku ne fakamäu a mämani i he totonu
Oku ne pulei e kakai aki a e auautatau.
9 Ka ko ATONAI ko e maluanga ki sii faiekina
Ko e maluanga he taimi o e faingataa.
10 Pea nae falala kiate koe a haa ilo ki ho huafa
He nae ikai te ke siaki a haa kumi atu ki he Afiona ATONAI
11 Hiva fakalangilangi kia ATONAI a ë oku afio i Saione
Fakahä he ngaahi kakai a ene ngaahi ngäue.
12 He ko ia oku huhui e toto o kinautolu, oku faa manatu
Oku ikai te ne fakangaloki e tangi a e hokeia.
13 Aloofa mai ATONAI, Afio ki hoku hokeia e haa fehia mai
A e Afiona oku hapai hake kita mei he matapä o mate.
14 Koeuhi ka u aau hao fakalangilangi,
I he ngaahi matapä o e ofefine o Saione,
Koeuhi ka u tomee i hoo fakahaofi.*
15 Kuo ngangana a e ngaahi puleanga he luo ne nau keli
Ko e kupenga naa nau fufü kuo helea ai honau vae.
16 Kuo fakailo e ATONAI e ia ia:
Oku ne fai fakamäu;
Oku tö a e faihala i he tauhele pë aana.Hikaione.   Sela.
17 Tuku e faihala ke foki ki Hetesi.
A e ngaahi puleanga kotoa kuo fakangaloi a e Otua.
18 E ikai ngalo mau ai pë a e taemauhamea,
Pe e mole ai pë e amanaki a e masiva o tae ngata.
19 Tuu mai, ATONAI, ke oua naa ikuna a e mea efu
Tuku ke fakamäui a e ngaahi puleanga i ho ao.
20 Taai kinautolu ATONAI aki a e manavahë
Ai ke ilo e he ngaahi puleanga ko e mea efu kinautolu.   Sela

Saame 10

1 Koehä, ATONAI, oku ke tuu noa ai?
Pea fakaongotuli he taimi o e faingataa?
2 Oku polepole-koofi e he faihala a e masiva
Ke nau tö i he tauhele kuo nau fau!
3 Oku uua a e faikovi i heene fakalusa-noa
Mahú a e tangata puke mo kapeloto kia ATONAI.
4 Pehë e he faikovi, mo ene fakafäsifasi,
I heene faufau-kovi
"Oku ikau te ne eke ha mea;
Oku ikai ha Otua."
5 Oku ola ene founga mau pë;
Oku ikai lavea ia i hoo fakamaau;
Oku ne mäfulu ki hono fili.
6 Oku ne pehë, "E ikai te u ngaue,
Ko e taimi kotoa, e ikai haaku faingataaia."
7 Oku fonu hono ngutu i he fakapapau, käkä, mo e muna;
Ko e pauu ena mo e kovi i hono lalo elelo.
8 Oku ne toi mai mei he talalo;
O malumu ke tamatea a e tonuhia;
Oku fakasio e hono mata a e taetokanga.
9 Oku ne malumu hangë ha laione i hono toianga,
O tali ke puke a e maulalo;
Oku ne puke e maulalo aki ene täpuni hono kupenga;
10 Oku ne punou, pea sikesike hifo,
Pea teia a e taetokanga ki hono ivi.
11 Oku ne fakakaukau,"Oku ikai tokanga a e Otua,
Oku fufü hono mata, oku ikai te ne teitei sio mai."
12 ATONAI, tuu hake!
Hiki ho nima ki olunga, e Otua!
Oua naa ngalo a e kau ngaohikovia.
13 Oku makatuunga i he hä a e fehia Otua a e angakovi?
Kuo ne pehë i hono loto, "E ikai te ke eke ia!"
14 Ka oku ke sio mai!
Oku ke tokangai e faikovi mo e fakamamahi!
Oku i ho nima ke totongi fakafoki.
Oku momoi kiate koe e he masiva ia;
He ko Koe aipë a e tokoni o e tamai-mate.
15 Laiki a e nima o e faihala,
Ke au ki hao eke ene faikovi
E ikai kei ilo ai ha mea.
16 Ko ATONAI e tui o lauikuonga pea taengata;
E auha a e ngaahi puleanga mei hono fonua.
17 Te ke fanongoa a e holi a e faiekina, ATONAI,
Te ke fakamateuteui honau loto;
E tokanga mai ho telinga
18 Ke fakamaaui a e paea mo sii havehave,
koeuhi ke oua e toe fakaehau ha tangata o e kelekele.

  **© Copyright 1997, Jione Havea